آشنایی با تسمه تایم خودرو
تسمه تایم خودرو یکی از دقیق ترین قطعات طراحی شده خودرو میباشد که تأثیر مستقیمی بر روی راندمان و کارکرد صحیح موتور خودرو دارد. بطور کلی وظیفه تسمه تایم، هماهنگ کردن حرکت میللنگ با میلسوپاپ میباشد، وظیفه میلسوپاپ نیز باز و بسته کردن سوپاپها در زمان مناسب است. تسمه تایم این هماهنگی را بوسیله انتقال نیرو از دنده تایمینگ میل لنگ به دنده تایمینگ میل سوپاپ انجام میدهد و باعث میشود که سوپاپ ها سر تایم درست خود و هماهنگ با موقعیت پیستون باز و بسته شوند.
به همین دلیل اختلال در کارکرد تسمه تایم به دلیل پارگی، پوسیدگی یا جابجا شدن حتی یک دندانه موجب به هم ریختن زمانبندی و کارکرد سوپاپ و پیستون و در نهایت اختلال در کار موتور و آسیب به قسمتهای دیگر میشود.
نشانه های خرابی تسمه تایم
*چنانچه بعد از استارت، موتور ماشین صدای همیشگی کمپرس و مکش داخل سیلندرها را ندارد و اصطلاحا موتور هرز کار میکند از نشانه های پارگی یا رد کردن دنده تسمه تایم خودرو میباشد.
*چنانچه در حین حرکت در حالیکه دور موتور خودرو شما مابین 2 تا 4 هزار دور میباشد متوجه میشوید موتور تنظیم نیست و با اختلال کار میکند میتواند به دلیل پوسیدگی، خوردگی دندانه ها باشد و یا بخاطر شل بودن تسمه در جای خود لغزش دارد.
*تسمه تایم در حالت درست باید بتواند به ازای هر یک بار چرخیدن میل بادامک، دقیقا دو بار میل لنگ را بچرخاند تا سوپاپ های ورود و خروج گاز با چرخش میل بادامک، باز و بسته شوند. این دریچه ها باید دقیقا متناسب با لحظه حرکت پیستون ها باز و بسته شوند و اگر زمانبندی این چرخه به هم بخورد می تواند منجر به مشکلاتی در استارت نیز بشود بنابراین اختلال در استارت خوردن موتور خودرو نیز میتواند به دلیل خرابی دنده های تسمه تایم باشد.
*بررسی خرابی و پوسیدگی تسمه تایم از لحاظ ظاهر تسمه نیز توسط شخص مکانیک یا سرویسکار قابل تشخیص میباشد.
آسیبهای ناشی از خرابی یا پارگی تسمه تایم
پاره شدن تسمه تایم در موتور خودروهای گوناگون، اثر خرابی مختلفی دارد. برای مثال در برخی خودروها مثل دوو و موتورهای قدیمی پراید که پیستون به سوپاپها نمیرسد، پاره شدن تسمه تایم فقط منجر به خاموشی موتور خواهد شد و آسیب مکانیکی دیگری به قطعات سر سیلندر وارد نمیشود. در برخی از پیشرانهها مثل موتور پژو ۴۰۵ و سمند، پارهشدن یا رد کردن یکی دو دندانه از تایم، منجر به برخورد پیستون با سوپاپها شده و بسته به شدت برخورد که به دور موتور خودرو بستگی دارد، میتواند باعث کج شدن سوپاپها و یا حتی تعویض بسیاری از قطعات سر سیلندر و حتی خود سر سیلندر شود. با وقوع این اتفاق در پیشرانه خودرویی مثل کیا ریو، شدت آسیب بسیار بالا میرود و منجر به تعویض اکثریت قطعات موتور خواهد شد.
زمان مناسب تعویض تسمه تایم ماشین
بطور کلی تسمه تایمینگ خودرو میبایست در بازه زمانی 3 تا 5 سال کارکرد به دلیل احتمال پوسیدگی یا خوردگی دنده ها بررسی شوند و در صورت نیاز تعویض گردد ولی از لحاظ کیلومتر کارکرد تسمه خودرو زمان مناسب تعویض بسته به نوع خودرو و کارکرد آن متفاوت میباشد.
ما سعی کردیم تا بصورت حدودی عمر مفید تسمه تایم در برخی از خودروهای رایج در بازار را در ادامه بعرض برسانیم. این اعداد بصورت حدودی و بر پایه میانگین کارکرد تسمه تایم استاندارد و سالم بر اساس شرایط آب و هوایی و ترافیکی تهران بدست آمده اند و ممکن است با اعداد ذکر شده در دفترچه خودرو یا منابع دیگر تفاوت داشته باشد.
پراید
پژو 405
پژو 206 تیپ 2
پژو 206 تیپ 5
تندر 90
رانا
ریو
زانتیا
مگان 2000
مزدا 323